İyi Tarım Nedir?
İyi tarım; güvenilir gıda teknolojine ulaşabilmek adına ortaya çıkmış bir kavramdır. Çağımızın getirdiği yaşam standartlı, güvenilir gıdalara ulaşabilme ihtiyacını giderek artırmaktadır. Bu nedenle ortaya çıkan iyi tarım uygulamaları ile, güvenilir gıda üretiminin artırılması hedeflenmiştir. GDO, zirai ilaçlar, gıda sertifikaları, doğal ve ekolojik tarım, tohum çeşitleri ve toprak ölçüm raporları iyi tarımın gerektirdiği bazı uygulamalar arasında yer almaktadır.
İyi tarım
İyi Tarım Uygulamaları
İyi tarım uygulamaları; doğrudan tarımsal ürünlerin ve işlenmiş tüm gıda türlerinin güvenilirliğinin sağlanması amacı ile ortaya çıkarılan birtakım değişikliklerdir. İyi tarım uygulaması hakkında bilinmesi gerekenler ise şu şekilde sıralanabilir;
• Bu uygulama ekolojik veya organik tarım türü ile karıştırılmamalıdır. Organik tarımda kesinlikle kimyasal ilaç kullanılmamaktadır. Ancak iyi tarımda zirai ilaçlar ve kimyasal ilaçlara ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak kullanılan her ilacın toprağın kalitesini olumsuz yönde etkilemediğine dair, kayıtların tutulması gerekecektir.
• İyi tarım uygulaması sertifikası almış bir çiftçinin kendi isteği üzerine ilaç kullanımı söz konusu olamaz. İlaçların miktarı ve çeşitleri sertifikayı veren kuruluşun uzman çalışanları tarafından belgelenmekte ve denetlenmektedir.
• Gübreleme işlemi de kişinin besinlerinin ihtiyacına göre belirlenmektedir. Bu nedenle İTU belirli analizlerde bulunarak, uzmanların verdiği öneriler doğrultusunda çiftçinin gübreleme işlemi yapabilmesine izin verebilecektir.
• İyi tarım uygulamalarında belirli konularında kapsamlı analizi yapılabilecektir. Bu konular su kaynakları, su kaynaklarında kirlilik, sürdürülebilir su kaynakları varlığı, suyun kalitesi, komşu arazilerin üretim biçimleri, ilaç kullanımı planlanması, üretim için kullanılacak olan toprağın tipi, bitki sağlığı ve ekim nöbeti gibi noktalardır. İTU bu konuları göz önünde bulundurarak, bir değerlendirme yapacaktır.
• Bu uygulamada gübreleme ve ilaçlama sırasında işçinin sağlığına da önem verilmektedir. İşçiye ve çevreye verilen zararın minimum düzeye indirgenebilmesi için özel çalışmalar yürütülmektedir. Bu noktada özel raporlar hazırlanmaktadır.
• Bu yönetmelikte düzenli olarak gıda kimyasal malzeme içeriği bakımından denetlenecektir. Yapılan testlerde zararlı bulgulara rastlanması halinde, acil eylem planları oluşturulmaktadır. Bu uygulamada kimyasal maddenin sınırlandırılması büyük bir önem taşıyacaktır.
• Bu uygulamada GLOBALBAP esasları gözetilerek oluşturulmuştur. Bu esaslar önderliğinde yönetmeliğin uygulanmasının tek bir amacı bulunmaktadır. Buda kişilerin ihracat konusunda rakiplerinden bir adım önde olabilmesini sağlamaktır.
• İyi tarım uygulamalarında çiftçiye destek olabilmek amacıyla devlet tarafından düşük faizli kredi, hibe ve maddi destek yardımı yapılabilmektedir.
İyi tarım uygulamaları; doğrudan tarımsal ürünlerin ve işlenmiş tüm gıda türlerinin güvenilirliğinin sağlanması amacı ile ortaya çıkarılan birtakım değişikliklerdir. İyi tarım uygulaması hakkında bilinmesi gerekenler ise şu şekilde sıralanabilir;
• Bu uygulama ekolojik veya organik tarım türü ile karıştırılmamalıdır. Organik tarımda kesinlikle kimyasal ilaç kullanılmamaktadır. Ancak iyi tarımda zirai ilaçlar ve kimyasal ilaçlara ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak kullanılan her ilacın toprağın kalitesini olumsuz yönde etkilemediğine dair, kayıtların tutulması gerekecektir.
• İyi tarım uygulaması sertifikası almış bir çiftçinin kendi isteği üzerine ilaç kullanımı söz konusu olamaz. İlaçların miktarı ve çeşitleri sertifikayı veren kuruluşun uzman çalışanları tarafından belgelenmekte ve denetlenmektedir.
• Gübreleme işlemi de kişinin besinlerinin ihtiyacına göre belirlenmektedir. Bu nedenle İTU belirli analizlerde bulunarak, uzmanların verdiği öneriler doğrultusunda çiftçinin gübreleme işlemi yapabilmesine izin verebilecektir.
• İyi tarım uygulamalarında belirli konularında kapsamlı analizi yapılabilecektir. Bu konular su kaynakları, su kaynaklarında kirlilik, sürdürülebilir su kaynakları varlığı, suyun kalitesi, komşu arazilerin üretim biçimleri, ilaç kullanımı planlanması, üretim için kullanılacak olan toprağın tipi, bitki sağlığı ve ekim nöbeti gibi noktalardır. İTU bu konuları göz önünde bulundurarak, bir değerlendirme yapacaktır.
• Bu uygulamada gübreleme ve ilaçlama sırasında işçinin sağlığına da önem verilmektedir. İşçiye ve çevreye verilen zararın minimum düzeye indirgenebilmesi için özel çalışmalar yürütülmektedir. Bu noktada özel raporlar hazırlanmaktadır.
• Bu yönetmelikte düzenli olarak gıda kimyasal malzeme içeriği bakımından denetlenecektir. Yapılan testlerde zararlı bulgulara rastlanması halinde, acil eylem planları oluşturulmaktadır. Bu uygulamada kimyasal maddenin sınırlandırılması büyük bir önem taşıyacaktır.
• Bu uygulamada GLOBALBAP esasları gözetilerek oluşturulmuştur. Bu esaslar önderliğinde yönetmeliğin uygulanmasının tek bir amacı bulunmaktadır. Buda kişilerin ihracat konusunda rakiplerinden bir adım önde olabilmesini sağlamaktır.
• İyi tarım uygulamalarında çiftçiye destek olabilmek amacıyla devlet tarafından düşük faizli kredi, hibe ve maddi destek yardımı yapılabilmektedir.
Dünyada örnekleri
İyi tarım uygulamalarının da dünyada pek çok örneği bulunmaktadır. Dünya Gıda Teşkilatı (FAO), İTU prensiplerini benimseyerek tarımı daha kaliteli bir noktaya getirebilmiştir. Avrupa birliğinde bu prensipler benimsenerek Avrupa Perakendeciler Ürün grubunu oluşturmuşlardır. Bu prensipler sayesinde Avrupa’da da kısa zamanda tarım faaliyetleri olumlu bir noktaya ulaştırılabilmiştir.
İyi tarım uygulamaları nasıl yapılır?
İyi tarım uygulamalarının hayata geçirilmesi için ilk olarak bazı sertifikaların alınmış olması gerekecektir. Sonrasında ise İTU yetkilileri tarafından üretim alanlarının kapsamlı şekilde analizi yapılabilecektir. Yapılan bu analizler doğrultusunda risk grupları kontrol altına alınacak ve var olan durumlara yönelik bir çalışma planı oluşturulacaktır. Oluşturulan bu çalışma planı sık sık kontrol edilerek tarımda maksimum verimlilik sağlanabilecektir.
İyi tarım uygulamalarının da dünyada pek çok örneği bulunmaktadır. Dünya Gıda Teşkilatı (FAO), İTU prensiplerini benimseyerek tarımı daha kaliteli bir noktaya getirebilmiştir. Avrupa birliğinde bu prensipler benimsenerek Avrupa Perakendeciler Ürün grubunu oluşturmuşlardır. Bu prensipler sayesinde Avrupa’da da kısa zamanda tarım faaliyetleri olumlu bir noktaya ulaştırılabilmiştir.
İyi tarım uygulamaları nasıl yapılır?
İyi tarım uygulamalarının hayata geçirilmesi için ilk olarak bazı sertifikaların alınmış olması gerekecektir. Sonrasında ise İTU yetkilileri tarafından üretim alanlarının kapsamlı şekilde analizi yapılabilecektir. Yapılan bu analizler doğrultusunda risk grupları kontrol altına alınacak ve var olan durumlara yönelik bir çalışma planı oluşturulacaktır. Oluşturulan bu çalışma planı sık sık kontrol edilerek tarımda maksimum verimlilik sağlanabilecektir.