Evde meyve ve sebze yetiştirmek, düşünüldüğü kadar zor bir iş değil. Yalnızca gerektiği kadar su verip zarar görmemesini sağlamalısınız. Eğer ki bitkiyi korur, iyi bir şekilde sularsanız bitki sezon sonunda size güzel bir şekilde meyve ve sebze verecek.Eğer ki evde meyve ve sebze bahçesi olsun isteyen bir birey iseniz ve daha önce hiç denemediyseniz bakımı kolay olan bitkiler hakkında birkaç detay belirteceğiz.
[b][/b]
Domates
Kolay yetiştirilebilen sebzelerden birisi domates. Evinizin balkonuna veya bahçesine 10-15 fide domates dikerseniz ve her gün yeterli miktarda sularsanız sezon sonunda hasat zamanı size 1-2 ay yetecek domates stoğu çıkacak. Fakat evde bu iş çoğunlukla hobi amaçlı yapılmakta. Yine de 1-2 ay ekonomik açıdan da tasarruf etmenizi sağlayacaktır.
[b][/b]
Çilek
Evde bakımı kolay olan bir diğer ürün çilek olmakta. Çilek, hem tadıyla hem de görünümüyle insanların ilgisini çeken bir meyve. Küçük fideleri ile yer kaplamayan bu meyveden 20-30 tane alarak 1 ay boyunca yetecek stok çıkarabilirsiniz. Çok fazla büyümeyen çilek, zaman zaman bol bol meyve de vermektedir. Diğer ürünler gibi yılda 1 defa meyve verir.
[b][/b]
Fasulye
O ünlü fasulye deneyinde hiç hasat zamanına ulaştınız mı? Bunun için fide parası vermeye bile gerek yok. Marketten alınan bir fasulye paketi ile içerisindeki tohumları toprağa ekerek ve çangal yardımı ile bunların uzamasını sağlayarak sezon sonunda bol bol fasulye elde etmeniz mümkün olur. Tek bir fasulyeden yüzlerce fasulyeye kavuşmanız bile mümkün.
Bir ziraat terimi olan çeltik gibi bitkilerin yetiştiriciliğinde kullanılan bir yöntem olan tava kelimesini kısaca sizlere açıklamam gerekirse; İçerisinde yüzey sulama yapılacak, yüksekliği 15-20 cm olan dikdörtgen şeklinde hazırlanan yetiştirme yerlerine tava denir. Süs bitkileri yetiştiriciliğinde ise uzun ömürlü tava (hendekler) kullanılmaktadır.
Tarımsal üretim de gerekli olan bazı gereçlerin (tarım alet ve makinaları, gübre ve ilaç) çiftçiye temini amacıyla 1944 yılında kurulmuş olan ve 1998 yılında ise özelleştirilmiş kamu kurumudur. geçmişte yaptığı çalışmalarla adından sıkça söz ettirsede özelleştirme sonrası malesef unutulmuştur. yaptığı çalışmalardan bazılar milli traktör üretimi (bkz: başak isimli traktör) , gübre , ilaç ve bazı tarım aletlerinin ise yedek parça üretimi sayılabilir. özelleştirme öncesi ise 3 bin üzerinde traktör üretmiştir.
Çinin wuhan kentinden yayılan çinlilerden nefret ettirecek düzeyde dünyayı etkileyen virüs. Tarım sektörünün önemini üretimin önemini ülkeye göstermiş gibi görünse de virüs sonrası unutulacak insanlar için geçici bir gündem malzemesi değildir umarım.ziraat mühendisleri olarak Riskli bir grupta önlemlerin sınırlı alınabileceği şartlarda sahada ter dökerken belki sağlık çalışanları gibi alkış almasakda zirai net olarak herbirinizi gönülden alkışlıyorum meslektaşlarım.
ziraat mühendisleri olarak bizi ilgilendiren 2 yılda bir yapılan lisans #kpss sınavı bu yıl 6 eylül pazar günü yapılacak. ziraat mühendisleri olarak genel kültür ve genel yetenek sorularından sorumlu olacağız.
Gerekli bir platformdu. Tarım sözlük mühendislerin bir arada paylaşımda bulunacakları iletişim kuracakları sosyal bir platform ihtiyacı vardı. Umarım hakettiği değeri görür.
Vernelizasyon tanımı ziraat de sıkça duyduğumuz bir terimdir.
Bitkilerin birçoğu, belli bir düşük sıcaklıkla karşılaşmadıkça çiçek açıp meyve vermez. Bitkilerde düşük sıcaklık uygulamasına vernalizasyon denir. Bu soğuk uygulama olayına aynı zamanda bitkide şaşırtma diyenlerde vardır.
Vernalizasyon pek çok sebzede vegetatif dönemden, generatif döneme geçebilmesi için gerekli olan soğuklama isteği diye kısaca tanımlayabiliriz. Vernalizasyon nedir sorusunu en kısa ve net bir biçimde bu şekilde açıklayabiliriz.
Çok sık görebileceğimiz bir uygulamadır ancak ismen ve teknik olarak pek bilinmemektedir malesef. Tarımsal üretimde verimde çok kritik bir öneme sahiptir. Uygulama seracılıkta seranın camlarının açılmasıyla birlikte soğutulması şeklinde uygulamalarına şahit olmuştum.
Bitkilerin birçoğu, belli bir düşük sıcaklıkla karşılaşmadıkça çiçek açıp meyve vermez. Bitkilerde düşük sıcaklık uygulamasına vernalizasyon denir. Bu soğuk uygulama olayına aynı zamanda bitkide şaşırtma diyenlerde vardır.
Vernalizasyon pek çok sebzede vegetatif dönemden, generatif döneme geçebilmesi için gerekli olan soğuklama isteği diye kısaca tanımlayabiliriz. Vernalizasyon nedir sorusunu en kısa ve net bir biçimde bu şekilde açıklayabiliriz.
Çok sık görebileceğimiz bir uygulamadır ancak ismen ve teknik olarak pek bilinmemektedir malesef. Tarımsal üretimde verimde çok kritik bir öneme sahiptir. Uygulama seracılıkta seranın camlarının açılmasıyla birlikte soğutulması şeklinde uygulamalarına şahit olmuştum.
Ziraat odaları, kooperatiflerin alımda bazen şart koştuğu, tarım danışmanlığı belgesi. Tarım bakanlığı tarafından verilir sınavı ise gazi üniversitesi tarafından ankara’da yapılır. Çeşitli konularda 100 soru sorulur ve 70 doğru cevap verilmesi gerekmektedir. Sınav test olarak yapılır eskiden 4 şıklıyken artık 5 şıklı test olarak yapılmaktadır. En son yapılan sınavda sınav ücreti 80Tl idi (siz bunu okurken bu çoktan değişir artar muhtemelen). Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Sınavı‘Na Kimler girebilir biraz bundan bahsetmek isterim. Sınava 3 grup girebilir bunlar şöyle; 1. Grup: Tarım ziraat alanında ilgili Meslek Lisesi (bkz: tarım lisesi ) veya Meslek Yüksek Okul Mezunları 2. Grup; Ziraat fakültesi mezunu veya 4 yıllık meslek yüksek okulu mezunları 3.grup; 3 yıl ve üzerinde bir sürede tarım yayıncısı olarak çalışan ve bunlar gerekli resmi usullere uygun bir şekilde belgelendirebilenlen girebildiğibir sınavdır. gbkz:Sınavda konu soru dağılımları nasıl? Bu konuda aşağıda resimde tarımsal yayım ve danışmanlık sınavı konu dağılım resmini ekliyorum ekteki resimden inceleyebilirsiniz. Ziraat mühendisleri için önemli belgelerden birisidir. herkesin girmesini öneririm. geçmişte çok basitti ancak son dönemde biraz zorlaştırılmış sanıyorum.sınavın konularının soru dağılımının yer aldığı liste ektedir. [image src=i.ibb.co/MRVRNLV/0-A82-A54-A-56-DD-4-D2-A-B3-CA-BEFD27684715.jpg]
tarım diğer kullanılan adıya ziraat kelime anlamı hakkında bir başlık bu sözlükte olmazsa olmazdır değil mi? bu içerikte tdk anlamından genel tabirlere kısaca açıklayacağım. yıllardır duyarız ülkemiz için sürekli kullanılan bir tabir vardır; tarım ülkesiyiz diye. tabi mevcut varlıklara bakıldığında bu tabir doğru olsada bu varlıklarda alınan verimi düşünürsek biz mi tarım ülkesiyiz hollanda mı tartışılır elbette. gel gelelim konumuzu.
Tarım Ne Demek?[/b]kendi tabirimle özetlemem gerekirse terimi tarım; bitkisel ve hayvansal ürünleri kapsayan, bu ürünlerin üretilmesi aşamasından pazarlanması aşamasına dek tüm prosesleri barındıran, kalite, paketleme, maximum verim sağlanması, doğru üretimin planlanması, mühendisliğinin yapılması gibi tüm aşamalarını kapsayan bir terimdir.
[b]tarım'ın TDK anlamı nedir?gelin birlikte Türk dil kurumu nasıl tanımlamış birde onu inceleyelim- Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, uygun koşullarda korunması, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanması
temelinde incelersek yapılacak olan bitkisel ve hayvansal gıdaların üretimini tamamıyla kapsayan tümüyle içine alan bir tabirdir. üretimin pek çok aşaması ve pek çok birimin mühendisliğin ve tekniği içermesi bakımından oldukça kapsamlı bir sektör ve iş koludur aynı zamanda. tarım nedir sorusunu olabildiğince size açıklamak istedim. umarım başarılı olmuşundur eksiklerimi de sizler tamamlarsanız sevinirim sevgili sözlük sağlıcakla kalın.[b][/b]
Tarım Ne Demek?[/b]kendi tabirimle özetlemem gerekirse terimi tarım; bitkisel ve hayvansal ürünleri kapsayan, bu ürünlerin üretilmesi aşamasından pazarlanması aşamasına dek tüm prosesleri barındıran, kalite, paketleme, maximum verim sağlanması, doğru üretimin planlanması, mühendisliğinin yapılması gibi tüm aşamalarını kapsayan bir terimdir.
[b]tarım'ın TDK anlamı nedir?gelin birlikte Türk dil kurumu nasıl tanımlamış birde onu inceleyelim- Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi, kalite ve verimlerinin yükseltilmesi, uygun koşullarda korunması, işlenip değerlendirilmesi ve pazarlanması
temelinde incelersek yapılacak olan bitkisel ve hayvansal gıdaların üretimini tamamıyla kapsayan tümüyle içine alan bir tabirdir. üretimin pek çok aşaması ve pek çok birimin mühendisliğin ve tekniği içermesi bakımından oldukça kapsamlı bir sektör ve iş koludur aynı zamanda. tarım nedir sorusunu olabildiğince size açıklamak istedim. umarım başarılı olmuşundur eksiklerimi de sizler tamamlarsanız sevinirim sevgili sözlük sağlıcakla kalın.[b][/b]
Bakanlığımız tarafından yeni dijital platform tanıtıldı, tarım üreticisiyle tüketici buluşturmayı amaçlayan platform üreticinin daha iyi fiyatlara ürününü pazarlaması tüketicinin daha uygun ve daha geniş ürüne ulaşabilmesini hedefliyor. Yıllardır tartışılan tarımda hiçbir üretim de yer almadan pastadan en çok payı alan aracılık sistemini süreçten çıkartmak amaçlanıyor umarım başarılı olur
İyi Tarım Nedir?
İyi tarım; güvenilir gıda teknolojine ulaşabilmek adına ortaya çıkmış bir kavramdır. Çağımızın getirdiği yaşam standartlı, güvenilir gıdalara ulaşabilme ihtiyacını giderek artırmaktadır. Bu nedenle ortaya çıkan iyi tarım uygulamaları ile, güvenilir gıda üretiminin artırılması hedeflenmiştir. GDO, zirai ilaçlar, gıda sertifikaları, doğal ve ekolojik tarım, tohum çeşitleri ve toprak ölçüm raporları iyi tarımın gerektirdiği bazı uygulamalar arasında yer almaktadır.
Organik Tarım Nedir?
[/b]İnsan ve çevreye zarar vermeden, kimyasal kullanmadan verimliliğe dayalı olarak yapılan üretim modeline organik tarım denir. Organik tarım sayesinde toprağın verimliliği artırılmış olduğu gibi gıdanın güvenliği de esas alınmış olur. Yani organik tarım üretiminin her aşaması kontrollü olur. Organik tarımda üretimden satışa geçen süreçlerin tamamı yetkili kuruluşlar tarafından kontrol edilir ve [b]sertifikalandırılır.
Tarım üretiminde verimliliğin artırılması için gübreleme şarttır. Organik tarım da ise gübreleme tekniği onay verilmiş olan maddelerle yapılır. Örneğin; Yeşil gübreleme, münavebele gibi. Organik tarım merkezine insan ve canlıyı odak almış olduğundan dolayı, içeriğinde zararlı hiçbir madde bulunmaz. Bu sayede herhangi bir organik üretim yapan çiftlikte üretilmiş ürünlerin besin değerleri yüksek olarak soframıza gelmiş olur.organik tarım yalnızca ürünlerin sağlıklı bir şekilde sofralara kazandırılmasını sağlamakla kalmaz aynı zamanda (bkz: Erozyon) da önlenmesine katkıda sağlamaktadır.
Bkü bayilik sınavı soru dağılımı ise altta paylaştığım şekilde sevgili meslektaşlarım.
Mevzuata özellikle iyi hazırlanılması gerektiğini belirtmeliyim. Toplam 80 soru yer almaktadır.
-> Mevzuat ile ilgili (toplam 16 soru)
- bkü Ürünlerinin Ruhsatlandırılası Hakkında Yönetmelik ile ilgili
- Bkü Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ile Depolanması Hakkında Yönetmelik- Bitki Koruma Ürünleri Kontrol Yönetmeliği
- Bitki Koruma Ürünlerinin Sınıflandırılması, Ambalajlanması Ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik
- Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik
- Zirai Mücadele Alet ve Makineleri Hakkında Yönetmelik
Bitki Hastalıkları ile ilgili (16 soru)
- Bakteriyoloji
- Mikoloji
- Viroloji
- Herboloji
Bitki Zararlıları (16 soru)
- Entomolji
- Nematoloji
d) Mücadele Metotları (16 soru)
e) Diğer Konular (16 soru)
Mevzuata özellikle iyi hazırlanılması gerektiğini belirtmeliyim. Toplam 80 soru yer almaktadır.
-> Mevzuat ile ilgili (toplam 16 soru)
- bkü Ürünlerinin Ruhsatlandırılası Hakkında Yönetmelik ile ilgili
- Bkü Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ile Depolanması Hakkında Yönetmelik- Bitki Koruma Ürünleri Kontrol Yönetmeliği
- Bitki Koruma Ürünlerinin Sınıflandırılması, Ambalajlanması Ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik
- Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik
- Zirai Mücadele Alet ve Makineleri Hakkında Yönetmelik
Bitki Hastalıkları ile ilgili (16 soru)
- Bakteriyoloji
- Mikoloji
- Viroloji
- Herboloji
Bitki Zararlıları (16 soru)
- Entomolji
- Nematoloji
d) Mücadele Metotları (16 soru)
e) Diğer Konular (16 soru)
Gelecekte sıkça yaygınlaşacak bir topraksız tarım metodu, gittikçe kalabalıklaşıyoruz ve birim alandan maksimum verimi almamız gerekiyor. Topraksız tarımda zararlılarla mücadelede kolaylaşıyor maliyet azaldığı gibi verimde artıyor
Bugün itibariyle kpss branş sıralamaları açıklandı. geçen sınav ile kıyasladıgımızda 1 puanlık bir fark görülüyor sıralamada. puanlar düşük gelsede geçen yıla oranla sıralamalar oldukça iyi gelmiş. geçen yılın 1 puanıyla bu yılınki ziraat mühendisi kpss branş sıralamasında farketmiş durumdadır. bakalım atamalar gerçekleşecek mi ne olacak göreceğiz.
kısaca tanımlamak gerekirse; üst toprağın rüzgar, su, insan gibi pek çok dış etmenin verdiği sebeplerle aşınması mevcut konumunun dışına taşınması olayına denir. toprak yüzüyinde bulunan doğal bitki örtüsünün bazı sebeplerle yok edilmesi sonucu bu etmenlerinde yardımıyla toprak taşınır. türkiye'de erozyon istatistiklerinden söz etmem gerekirse yıllık 500 milyon ton kaybımız var malesef. arazilerin eğimi düzeyleri bu noktada çok önemlidir. toprak üstünde yer alan bitki örtüsünün tahribatı engellenmelidir. yanlış hayvan otlatmalar yanlış toprak kullanımı ve sürümü malesef her yıl ülkemizin geleceğine ciddi zarar vermektedir.
Tıpta grafi görüntüsü x-ray ışını yani röntgen görüntülenmesi ile ortaya konan görüntüyü ifade etmektedir. Röntgenin başarısı için dokunun olabildiğinde yumuşak bir yapısının olması oldukça önemlidir.
Yumuşaklık ne kadar artarsa dokudaki, röntgen sonuçları ise okadae doğru ve kararlı olmaktadır. Eğer doktorunuz sizde grafi sonucunu istediyse röntgen sonuçlarınızı iletmeniz gerekmektedir.
Yumuşaklık ne kadar artarsa dokudaki, röntgen sonuçları ise okadae doğru ve kararlı olmaktadır. Eğer doktorunuz sizde grafi sonucunu istediyse röntgen sonuçlarınızı iletmeniz gerekmektedir.
Dünyada örnekleri
İyi tarım uygulamalarının da dünyada pek çok örneği bulunmaktadır. Dünya Gıda Teşkilatı (FAO), İTU prensiplerini benimseyerek tarımı daha kaliteli bir noktaya getirebilmiştir. Avrupa birliğinde bu prensipler benimsenerek Avrupa Perakendeciler Ürün grubunu oluşturmuşlardır. Bu prensipler sayesinde Avrupa’da da kısa zamanda tarım faaliyetleri olumlu bir noktaya ulaştırılabilmiştir.
İyi tarım uygulamaları nasıl yapılır?
İyi tarım uygulamalarının hayata geçirilmesi için ilk olarak bazı sertifikaların alınmış olması gerekecektir. Sonrasında ise İTU yetkilileri tarafından üretim alanlarının kapsamlı şekilde analizi yapılabilecektir. Yapılan bu analizler doğrultusunda risk grupları kontrol altına alınacak ve var olan durumlara yönelik bir çalışma planı oluşturulacaktır. Oluşturulan bu çalışma planı sık sık kontrol edilerek tarımda maksimum verimlilik sağlanabilecektir.
İyi tarım uygulamalarının da dünyada pek çok örneği bulunmaktadır. Dünya Gıda Teşkilatı (FAO), İTU prensiplerini benimseyerek tarımı daha kaliteli bir noktaya getirebilmiştir. Avrupa birliğinde bu prensipler benimsenerek Avrupa Perakendeciler Ürün grubunu oluşturmuşlardır. Bu prensipler sayesinde Avrupa’da da kısa zamanda tarım faaliyetleri olumlu bir noktaya ulaştırılabilmiştir.
İyi tarım uygulamaları nasıl yapılır?
İyi tarım uygulamalarının hayata geçirilmesi için ilk olarak bazı sertifikaların alınmış olması gerekecektir. Sonrasında ise İTU yetkilileri tarafından üretim alanlarının kapsamlı şekilde analizi yapılabilecektir. Yapılan bu analizler doğrultusunda risk grupları kontrol altına alınacak ve var olan durumlara yönelik bir çalışma planı oluşturulacaktır. Oluşturulan bu çalışma planı sık sık kontrol edilerek tarımda maksimum verimlilik sağlanabilecektir.
proje olarak çok güzel tarım’da uygulanabilirliğini görmemiz projedeki istikrara bağlı olacaktır diye düşünüyorum. çiftçiye iyi açıklanmalı proje sevdirilmeli başlangıçta bir ön yargı olabilir, tüketici açısından adaptasyon daha kolay olacaktır.
Topraksız tarım sistemi, geleneksel toprak bazlı tarıma alternatif bir yöntemdir. Bu yöntemde bitkiler, besin ve suyu doğrudan köklerine uygulanarak yetiştirilir. Topraksız tarım sistemi, düşük maliyeti, yüksek verimliliği ve daha az su kullanımı ile öne çıkmaktadır. Ancak, yaban hayatının zarar vermesi durumunda, topraksız tarım sistemleri daha kolay bir şekilde hasara uğrayabilir. Bu nedenle, yaban hayatını önlemek için önlemler alınması önemlidir.
Topraksız tarım yöntemleri, geleneksel tarım yöntemlerine alternatif olarak giderek daha fazla kabul görüyor. Bu yöntemler, bitkilerin topraksız ortamlarda yetiştirilmesine izin verirken, verimli bir şekilde bitki beslenmesini sağlamaktadır. Bu makalede, topraksız tarım için kullanılan farklı yetiştirme sistemlerine ve özelliklerine bakacağız.
(bkz: Hidroponik ) Sistem
Hidroponik sistem, bitkilerin topraksız bir ortamda büyümesini sağlar. Bitkiler, besinlerin su içinde çözünmüş olduğu bir ortamda yetiştirilirler. Bu sistemde, bitkilerin kökleri suyun içinde kalır ve besinler, su ile birlikte doğrudan köklere verilir. Hidroponik sistemlerde, su sirkülasyonu veya pompalama işlemleri genellikle otomatik olarak gerçekleştirilir.
Aeroponik Sistem
Aeroponik sistem, bitkilerin köklerinin tamamen havada olması prensibine dayanır. Bitkiler, köklerinin etrafında bir sprey sistemi kullanılarak besin çözeltisi püskürtülen bir hazne içinde yetiştirilirler. Bu sayede, bitkilerin kökleri daha fazla oksijen alır ve daha iyi büyürler.
akan su kültürü Sistem
Akıntılı sistemde, besinli su, bitkilerin köklerinin altından akar. Bu sistemde, bitkilerin kökleri, narin bir malzemeyle dolu bir konteynerin içinde bulunur. Su, konteynerin altından yavaşça akar ve kökler, su içindeki besinleri alır.
katı ortam kültürü Sistem
Sözde sistem, toprağın yerine yüksek yoğunluklu sözde bir ortam kullanır. Bu ortam, genellikle talaş, turba veya perlit gibi maddelerden yapılır. Bitkiler, bu ortamda büyürken,
Topraksız tarım yöntemleri, geleneksel tarım yöntemlerine alternatif olarak giderek daha fazla kabul görüyor. Bu yöntemler, bitkilerin topraksız ortamlarda yetiştirilmesine izin verirken, verimli bir şekilde bitki beslenmesini sağlamaktadır. Bu makalede, topraksız tarım için kullanılan farklı yetiştirme sistemlerine ve özelliklerine bakacağız.
(bkz: Hidroponik ) Sistem
Hidroponik sistem, bitkilerin topraksız bir ortamda büyümesini sağlar. Bitkiler, besinlerin su içinde çözünmüş olduğu bir ortamda yetiştirilirler. Bu sistemde, bitkilerin kökleri suyun içinde kalır ve besinler, su ile birlikte doğrudan köklere verilir. Hidroponik sistemlerde, su sirkülasyonu veya pompalama işlemleri genellikle otomatik olarak gerçekleştirilir.
Aeroponik Sistem
Aeroponik sistem, bitkilerin köklerinin tamamen havada olması prensibine dayanır. Bitkiler, köklerinin etrafında bir sprey sistemi kullanılarak besin çözeltisi püskürtülen bir hazne içinde yetiştirilirler. Bu sayede, bitkilerin kökleri daha fazla oksijen alır ve daha iyi büyürler.
akan su kültürü Sistem
Akıntılı sistemde, besinli su, bitkilerin köklerinin altından akar. Bu sistemde, bitkilerin kökleri, narin bir malzemeyle dolu bir konteynerin içinde bulunur. Su, konteynerin altından yavaşça akar ve kökler, su içindeki besinleri alır.
katı ortam kültürü Sistem
Sözde sistem, toprağın yerine yüksek yoğunluklu sözde bir ortam kullanır. Bu ortam, genellikle talaş, turba veya perlit gibi maddelerden yapılır. Bitkiler, bu ortamda büyürken,